Waarom langdurig zitten het nieuwe overbelasten is – en wat je er vandaag aan kunt doen
We zitten meer dan ooit. Achter een laptop, in de auto, aan tafel, op de bank.
Gemiddeld zelfs 8–10 uur per dag. En hoewel zitten op zichzelf niet “slecht” is, wordt het een probleem wanneer we het langdurig en zonder variatie doen.
Het lichaam is namelijk niet gemaakt voor continue immobiliteit.
Lang zitten = lage belasting, maar hoge herhaalbelasting. En dát is precies waar veel klachten beginnen.
In dit artikel lees je waarom langdurig zitten voelt alsof je overbelast raakt — en wat je direct vandaag al kunt veranderen.
1. Je doorbloeding zakt sneller dan je denkt
Tijdens zitten vertraagt de doorbloeding in spieren en pezen aanzienlijk.
Hoe langer je in dezelfde houding zit, hoe meer afvalstoffen zich ophopen en hoe minder goed weefsel herstelt.
Veelvoorkomende signalen:
-
stijve onderrug
-
trekkend gevoel in nek of schouders
-
koude benen of voeten
-
mini-pijntjes bij opstaan
Wat helpt: elk uur even opstaan, 2–3 minuten bewegen, water pakken, trap lopen.
2. Je houding verstijft — ook al zit je “goed”
Geen enkele houding is perfect als je erin vastzit.
Zelfs ergonomisch perfect zitten leidt tot overbelasting wanneer je te lang dezelfde stand vasthoudt.
Bekend patroon:
-
hoofd iets naar voren
-
licht opgetrokken schouders
-
bekken hangt naar achteren → rugspieren compenseren
Gevolg: verhoogde spierspanning + gevoel van “vastzitten”.
Wat helpt: vaak wisselen → rechtop, leunend, staand, half-hangend, dynamisch zitten.
3. Pezen worden gevoeliger door microstress
Net als bij sportbelasting reageren pezen ook op “zithouding-belasting”.
Langdurige rek op hamstrings, zitbeenknobbel, nekspieren en tussenwervelgewrichten kan leiden tot:
-
irritatie
-
stijfheid
-
zeurende pijn
-
gevoel van zwakte bij het opstaan
Wat helpt: afwisselen met staan of lopen, lichte stretchpauzes, rustig opwarmen na lang zitten.
4. Je brein blijft ‘aan’ staan
Langdurig zitten is vaak gekoppeld aan cognitieve belasting: mail, deadlines, multitasken, schermprikkels.
Spanning in het brein = spanning in het lijf.
Effect: verhoogde spierspanning → nek/kaak/schoudergebied reageert als eerste.
Tip: 1 minuut rustiger ademen (4 tellen in, 6 uit), schouders laten zakken, blik van je scherm halen.
5. Je herstelcapaciteit daalt als je zit combineert met stress en weinig slaap
Langdurig zitten op drukke dagen voelt zwaarder omdat herstel ’s nachts vaak al onder druk staat.
Minder slaap → minder herstel → sneller stijve start van de dag → sneller overbelast bij zitten.
Advies: slaaproutine, minder scherm ’s avonds, 10 minuten rustig rekken of wandelen na werk.
6. Je lichaam “denkt” dat je minder hoeft te kunnen
Ons lichaam past zich aan op wat we het vaakst doen.
Veel zitten = minder mobiliteit + minder kracht → meer gevoeligheid bij beweging.
Daarom voelt een korte wandeling, sportsessie of bukbeweging soms plots zwaar na een werkdag.
Wat helpt: 1–2 keer per dag kort mobiliseren: heupen, bovenrug, nek, enkels.
7. Het probleem is niet het zitten — maar het gebrek aan variatie
Zitten is niet slecht. Langdurig, passief, eenzijdig zitten wel.
Gezond bewegingsgedrag = “zitten rekken met beweging”.
Beste combinatie:
-
zitten
-
staan
-
lopen
-
traplopen
-
dynamisch werken (staand bureau)
Variatie voorkomt stress op dezelfde structuren.
Wat kun je vandaag al doen?
Direct toepasbaar, zonder schema’s of sportkleding:
-
Elk uur even opstaan (zet herinnering aan)
-
3 minuten wandelen of traplopen
-
Nek- en schouderrollen (20–30 sec)
-
5 diepe ademhalingen
-
Warmte gebruiken bij een trekkend gevoel in rug of nek
-
Wissel tussen zitten ↔ staan indien mogelijk
-
Laptop lager → scherm hoger → ellebogen ontspannen
Kleine acties → grote winst.
Wanneer is het verstandig om hulp te vragen?
Als je merkt dat klachten:
-
toenemen in de tijd
-
langer dan 2–6 weken blijven hangen
-
uitstralen naar arm of been
-
je werk/sport beperken
-
onzeker maken over wat veilig is
…dan is het goed om advies te vragen aan een fysiotherapeut.
Twijfel je? Doe de Klachtencheck
Binnen 3 minuten weet je of zelfzorg, fysiotherapie of huisartsadvies bij jouw situatie past.
Wil je minder last van zitten? Begin klein.
Variatie + beweging = de beste bescherming tegen overbelasting.
Lees ook: “Gezonde werkhouding – zo voorkom je rug-, nek- en schouderklachten tijdens je werk”.
