Beroerte, cerebrovasculair accident (CVA), herseninfarct, hersenbloeding, stroke, cerebral vascular accident, ischemic stroke, hemorrhagic stroke

Samenvatting

• Klachtenbeschrijving: Een beroerte, ook bekend als CVA, gebeurt wanneer de bloedstroom naar de hersenen plotseling wordt onderbroken, wat leidt tot hersenschade. De gevolgen variëren afhankelijk van het getroffen deel van de hersenen.
• Ontstaanswijze: Er zijn twee hoofdtypen beroertes: ischemische, veroorzaakt door een bloedstolsel dat een bloedvat blokkeert, en hemorragische, veroorzaakt door een bloeding in de hersenen. Risicofactoren zijn hoge bloeddruk, roken, en diabetes.
• Symptomen: Plotselinge verlamming, problemen met spreken of zien, ernstige hoofdpijn, en coördinatieproblemen zijn veelvoorkomende symptomen.
• Diagnose: Een beroerte wordt gediagnosticeerd via symptomen en scans zoals een CT-scan of MRI.
• (Zelf)behandeling en herstel: Behandeling omvat medicijnen en revalidatie (fysiotherapie, ergotherapie, logopedie). Een gezonde levensstijl en soms hulpmiddelen helpen bij herstel en voorkomen verdere beroertes.

Beschrijving klachten

Een beroerte, ook wel CVA (Cerebrovasculair Accident) genoemd, treedt op wanneer de bloedtoevoer naar een deel van de hersenen wordt onderbroken, wat resulteert in celdood en neurologische tekorten. De ernst van de schade hangt af van welk deel van de hersenen is getroffen en hoelang de bloedtoevoer werd onderbroken. Het is belangrijk op te merken dat het herstel sterk kan variëren van persoon tot persoon, afhankelijk van factoren zoals leeftijd en algemene gezondheid. In Nederland worden jaarlijks ongeveer 41.000 mensen getroffen door een beroerte, waardoor het een aanzienlijk gezondheidsprobleem is dat tijdige aandacht en zorg vereist.

Ontstaanswijze

• Hoofdtypen beroertes:
  • Ischemische beroerte: Dit gebeurt wanneer een bloedvat in de hersenen verstopt raakt, meestal door een bloedstolsel, waardoor de bloedtoevoer naar een deel van de hersenen wordt afgesneden.
  • Hemorragische beroerte: Treedt op wanneer een bloedvat in de hersenen scheurt of lekt, wat leidt tot een bloeding in of rond de hersenen.
• Risicofactoren:
  • Hoge bloeddruk: De grootste risicofactor, omdat het de bloedvaten kan beschadigen, waardoor ze meer vatbaar worden voor blokkades of breuken.
  • Roken: Beschadigt de binnenwanden van bloedvaten, verhoogt de bloeddruk en verhoogt het risico op het vormen van bloedstolsels.
  • Diabetes: Kan de bloedvaten beschadigen en vergroot het risico op een beroerte.
  • Hartziekten: Aandoeningen zoals atriumfibrilleren verhogen de kans op het vormen van bloedstolsels.
  • Hoog cholesterol: Kan leiden tot plaqueopbouw in de slagaders, wat het risico op een ischemische beroerte verhoogt.
  • Leeftijd en geslacht: Het risico op een beroerte neemt toe met de leeftijd, en mannen hebben in het algemeen een hoger risico, hoewel oudere vrouwen een hoger sterfterisico hebben.
  • Familiegeschiedenis: Een familiegeschiedenis van beroertes kan het eigen risico verhogen.
  • Ongezonde leefstijl: Factoren zoals ongezond eten, weinig beweging en veel alcohol verhogen het risico.
  • Etniciteit: Bepaalde etnische groepen, zoals Afro-Amerikanen, lopen een hoger risico.
  • Vorige beroerte of TIA: Mensen die al eens een beroerte of een transient ischemic attack (een tijdelijke verstopping van bloed naar de hersenen) hebben gehad, hebben een hoger risico op nog een beroerte.

Symptomen

• Verlamming: Plotselinge zwakte of verlies van beweging, vaak in het gezicht met een afhangende mondhoek, arm of been, meestal aan één kant van het lichaam.
• Spraakproblemen: Moeite met praten of het begrijpen van gesproken taal.
• Visuele stoornissen: Onverwachte problemen met het zien in één of beide ogen.
• Hoofdpijn: Opeens ernstige hoofdpijn zonder duidelijke reden.
• Coördinatieproblemen: Moeite met lopen, duizeligheid of verlies van evenwicht.
• Verwarring: Plotselinge desoriëntatie, moeite met helder denken en begrijpen van eenvoudige instructies.
• Gevoelsverlies: Het verlies van gevoel of tintelingen in het gezicht, arm, been of elders in het lichaam.
• Ernstige duizeligheid: Gevoel van draaierigheid of desoriëntatie, soms gepaard met misselijkheid of braken.
• Evenwichtsverlies: Het moeilijk vinden om te blijven staan of te lopen zonder te vallen.
• Verlies van bewustzijn: In sommige gevallen kan een beroerte leiden tot flauwvallen of bewusteloosheid.
• Vermoeidheid: Een plotseling gevoel van extreme vermoeidheid kan optreden tijdens of na een beroerte.
• Misselijkheid en braken: Sommige mensen ervaren misselijkheid en braken als gevolg van een beroerte.

Noodzaak van onmiddellijke actie bij een mogelijke beroerte

Beroertes variëren sterk in ernst en symptomen, en soms zijn ze van korte duur. Het vroeg herkennen van een beroerte is van cruciaal belang. Symptomen zoals plotselinge verlamming, spraakproblemen of ernstige hoofdpijn vereisen onmiddellijke aandacht. Onderschat nooit een symptoom, hoe kortstondig ook.

Bij het minste vermoeden van een beroerte is direct medische hulp inschakelen essentieel. Snelle actie kan het verschil maken in herstel, levens redden en langetermijngevolgen verminderen. Raadpleeg altijd een medische professional voor een definitieve diagnose en behandeling bij vermoeden van een beroerte.

Herken de symptomen van een beroerte met het FAST-protocol:

• F - Face (gezicht): Vraag de persoon om te glimlachen. Als een kant van het gezicht naar beneden hangt, kan dit duiden op een beroerte.
• A - Arms (armen): Vraag de persoon om beide armen omhoog te tillen. Als een arm afdwaalt of niet omhoog kan worden gehouden, kan dit een teken zijn.
• S - Speech (spraak): Vraag de persoon om een eenvoudige zin na te zeggen. Onduidelijke spraak of verwarring kan duiden op een beroerte.
• T - Time (tijd): Als een van deze symptomen wordt waargenomen, bel dan onmiddellijk 112 (of het noodnummer in jouw regio) en zoek medische hulp. Het is van vitaal belang om snel te handelen bij een vermoedelijke beroerte.

Diagnose

De diagnose van een beroerte is gebaseerd op symptomen en beeldvormende tests zoals een CT-scan of MRI van de hersenen. Het snel stellen van de diagnose is van het grootste belang, omdat een snelle behandeling essentieel is om hersenschade te minimaliseren en de kans op herstel te vergroten. Tijdens de diagnose zal de medische professional ook proberen te bepalen welk type beroerte heeft plaatsgevonden (ischemisch of hemorragisch), wat verdere behandelingsbeslissingen beïnvloedt.

TIA (Transient Ischemic Attack) - Een waarschuwingssignaal

TIA is een kortdurende verstoring van de bloedtoevoer naar de hersenen, die vergelijkbare symptomen als een beroerte kan veroorzaken. Hoewel de symptomen meestal vanzelf verdwijnen, is TIA een ernstig waarschuwingssignaal voor een verhoogd risico op een volledige beroerte. Onmiddellijke medische hulp is cruciaal om complicaties te voorkomen. TIA biedt ook de gelegenheid om levensstijlaanpassingen te overwegen, zoals stoppen met roken en het beheersen van risicofactoren. Raadpleeg altijd een arts voor een geschikt behandelplan na een TIA.

(Zelf)behandeling en herstel

• Geïndividualiseerde behandeling en herstel na een beroerte: De behandeling en het herstelproces na een beroerte vereisen een multidisciplinaire benadering, specifiek afgestemd op de individuele behoeften van elke patiënt. Het is essentieel om altijd samen te werken met een medische professional voor gepersonaliseerd advies en zorg, om zo de beste ondersteuning en herstelmogelijkheden te garanderen.
• Acute zorg: In de acute zorgfase na een beroerte is het bereiken van medische stabiliteit van groot belang, wat vaak ziekenhuisopname noodzakelijk maakt. Gedurende deze kritieke periode worden diagnostische tests uitgevoerd om zowel het type als de ernst van de beroerte te bepalen, wat essentieel is voor het bepalen van de juiste behandelstrategie.
• Medicatie: Voor de behandeling van ischemische beroertes wordt vaak gekozen voor medicatie zoals bloedverdunners en middelen die bloedstolsels oplossen. Het nauwkeurig volgen van de voorgeschreven medicatie-instructies van de arts is belamgrijk voor een effectieve behandeling en het verminderen van risico's op verdere complicaties.
• Chirurgie: In ernstige gevallen, vooral bij hemorragische beroertes, kan een operatie nodig zijn om de bloeding te stoppen. Dit kan onder meer het plaatsen van clips of het verwijderen van bloedstolsels omvatten.
• Revalidatie: Onmiddellijk na een beroerte worden fysiotherapie, ergotherapie en logopedie ingezet om de patiënt te ondersteunen bij het herwinnen van basisvaardigheden zoals lopen, eten en communiceren. De intensiteit van deze therapieën is afhankelijk van de ernst van de beroerte, variërend van minimale assistentie tot intensieve begeleiding. Het doel is om functionele vaardigheden te herstellen, en dit kan zowel in een revalidatiecentrum als in de eerstelijnszorg plaatsvinden. Voor het vinden van een geschikte zorgverlener kan gebruik worden gemaakt van onze 'BehandelaarWijzer' voor gepersonaliseerde hulp.
• Voortgezette therapie: Naarmate het herstel vordert, blijft de nadruk liggen op het maximaliseren van de onafhankelijkheid en de langetermijnfunctie van de patiënt. De mate van zelfstandigheid in deze fase hangt af van de individuele vooruitgang en de ernst van de beroerte. Wil je zelfstandig aan de slag? Maak dan gebruik van ons op maat gemaakte trainingsschema.
• Psychologische ondersteuning: Psychologische ondersteuning is een belangrijk aspect van het herstelproces na een beroerte. Het zoeken van hulp van een psycholoog kan bijdragen aan het verbeteren van de mentale gezondheid en het effectief omgaan met emotionele en psychologische uitdagingen die vaak optreden na deze ingrijpende gebeurtenis.
• Optimaliseer je thuisworkout: Voor effectieve thuisworkouts bevelen we aan:
  • Hometrainer
  • Stoelfiets
  • Loopband
  • Crosstrainer
  • Oefenmat
  • Oefenbal 
  • Weerstandsbanden
• Stoppen met roken: Roken verhoogt het risico op een beroerte (CVA) en hart- en vaatziekten. stoppen met roken is een belangrijke stap om dit te voorkomen. Dit kan moeilijk zijn, dus schakel professionele hulp in, lees dit boek, of gebruik onze e-learning 'Stoppen met roken'. Stoppen verbetert direct de gezondheid van je bloedvaten en vermindert het risico op een beroerte.
• Leefstijlverbeteringen: Een evenwichtige leefstijl is essentieel voor zowel het herstel na een beroerte als voor het voorkomen ervan. Het behouden van een gezond gewicht, voldoende slaap, een uitgebalanceerd dieet en regelmatige lichaamsbeweging dragen bij aan het verminderen van ontstekingen, het versterken van het immuunsysteem, en het verbeteren van de hersenfunctie en mobiliteit. Deze aspecten zijn cruciaal voor het herstelproces na een beroerte en spelen ook een preventieve rol in het verlagen van het risico op toekomstige beroertes. Ontdek meer over het belang van een gezonde leefstijl in onze e-learning. Ontdek [hier] meer over het belang van deze leefstijlfactoren voor astmapatiënten en verrijk uw kennis met onze e-learning.